احکام طلاق

توضیحات

دسته: استفتائات

احکام طلاق

وکالت زوجه در طلاق خودش

857. هر گاه زوجه از طرف زوج وکالت در مطلّقه کردن خود داشته باشد، در مورد صیغه  ى طلاق باید چه بگوید؟

ج. بگوید ـ زوجةُ موکّلى طالق ـ و مقصود، خودش باشد.

میزان عدالت در شاهد طلاق

858. در عدالت عادل هایى که شاهِد طلاق مى  شوند، آیا حسن ظاهر کافى است یا احراز عدالت واقعى لازم است؟

ج. حکم عدالت در آن همانند عدالت در باب نماز جماعت است.

آشکار شدن عدم عدالت شهود

859. پس از طلاق معلوم مى  شود که دو شاهد، هنگام طلاق فاسق بوده  اند، طلاق چه صورتى دارد؟

ج. آن طلاق باطل است؛ زیرا عدالت واقعى آن ها شرط است و احراز عدالت به تنهایى کافى نیست.

طلاق در حال حیض و ازدواج بعد از آن

860. چند سال قبل با کسى ازدواج کردم و بعد از مدّتى در حال حیض، طلاق گرفتم. بعد از گذشت عدّه، چون نمى  دانستم طلاق در حال حیض صحیح نیست، دو مرتبه ازدواج کردم و فعلاً یک بچّه دارم. لطفا مرا راهنمایى کنید و حکم شرعى را بیان بفرمایید؟

ج. طلاق در حال حیض صحیح نیست، مگر در سه صورت که در مسأله  ى 1993 رساله بیان شده و در فرض بطلان، در زوجیت شوهر اوّل هستید و باید از دوّمى جدا شوید و بچّه، احکام حلال زاده را دارد.

شرط اختیار طلاق ضمن عقد

861. در صورتى که زوج ضمن عقد ازدواج، یا عقد لازم دیگر، زوجه  ى خود را در طلاق وکیل کند، آیا این وکالت قابل عزل مى  باشد یا خیر؟

ج. اگر به نحو شرط نتیجه بوده، قابل عزل نیست و اگر شرط فعل بوده، احکام وکالت در آن جارى است.

زمان طهر خانمى که رحم ندارد

862. خانمى که جراحى کرده و رحمش را خارج کرده اند، عادت ماهانه ندارد و خونى هم نمى  بیند، بفرمایید، زمان طهر غیر مواقعه  ى او جهت اجراى صیغه  ى طلاق چگونه است؟

ج. باید از وقتى که با او نزدیکى کرده تا سه ماه از نزدیکى با او خوددارى نماید و بعد او را طلاق دهد.(مسأله 2000 رساله)

طلاق حامل

863. آیا در طلاق حامل، لازم است آثار حمل ظاهر شده باشد، یا علم به حمل کفایت مى  کند، اگرچه آثار حمل ظاهر نشده باشد؟

ج. علم به حمل کفایت مى  کند.

مردى که به تعهّدات خود عمل نمى  کند

864. حکم مردى که به تعهّدات خویش در رابطه با همسرش عمل نمى  کند و حاضر به طلاق او نیز نمى  باشد، چیست؟

ج. امر طلاق به دست زوج است؛ مگر اختیار طلاق وکالتا ضمن عقد به زوجه منتقل شده باشد، در غیر این صورت براى الزام مرد به انجام تعهّدات، مى  تواند به حاکم شرع صالح مراجعه کند.

شرط اختیار طلاق در صورت ازدواج مجدّد

865. اگر زنى شرط کرده باشد در صورتى که شوهرش همسر دیگرى اختیار کند وکالت در طلاق داشته باشد، آیا در صورتى که شوهر به خاطر ناسازگارى زن، همسر دوّمى اختیار کند، باز هم همسر اوّل وکیل در طلاق است؟

ج. اگر آن شرط در صورت عدم ناسازگارى زن بوده، در این جا در طلاق وکالت ندارد.

  

نحوه  ى اثبات ادّعاى طلاق توسّط زوج

866. آیا طلاق به مجرّد ادّعاى شوهر و این که بگوید: من او را مطلّقه نموده  ام، ثابت مى  شود، به  گونه  اى که زن حقّ ازدواج داشته باشد و نفقه ساقط شود، یا این که باید با شهادت دو عادل باشد؟

ج. آن چه به اقرار بر علیه زوج است، ثابت است و در امور دیگر، عدم زوجیّت ثابت نیست و اما خود زن با اطمینان به راستگویى و صدق شوهر، احکام طلاق را اجرا مى  کند و شهادت دو عادل شرط نیست.

اختلاف زن و مرد در طلاق

867. مرد و زن در وقوع طلاق اختلاف دارند؛ مرد مدّعى وقوع طلاق و زن منکر آن است. قول کدام یک مقدّم است؟

ج. اگر انکار زوجه به عدم آگاهى وى از طلاق ـ به تنهایى ـ باز نگردد، قول او با قَسَم مقدّم است.

مردى که زن خود را اذیت مى  کند و نفقه نمى  دهد

868. مردى عیال خود را اذیّت مى  کند و نفقه نمى  دهد و از طلاق او نیز خوددارى مى  کند. آیا آن زن مى  تواند شوهر دیگر اختیار کند؟

ج. نمى  تواند.

اختیار طلاق در دست زوج است

869. اینجانب سردفتر مى باشم، خانمى مراجعه کرده که با بخشیدن مهریه  ى خود و نفقه در ایّام عده، طلاق مى  خواهد. توضیح آن که خانم از دیوان عالى کشور حکم طلاق دارد، امّا شوهر وى به هیچ وجه رضایت نمى  دهد. آیا طلاق دادن زن شرعا جایز است؟

ج. خیر، بلکه باید شوهر به طلاق راضى شود.

میزان مدخوله بودن زن در طلاق

870. با دختر باکره  اى ازدواج کرده و دخول ـ به اندازه  اى که موجب غسل است ـ شده، ولى بکارت برداشته نشده و باقى است و سپس زن را طلاق داده  ام. آیا در طلاق دادن حکم مدخوله را دارد یا نه؟

ج. حکم مدخوله را دارد.

871. آیا دخول در دُبُر موجب مى  شود که طلاق بعد از دخول باشد، یا دخول در قُبُل لازم است؟

ج. بله، طلاق مدخول  بها محسوب مى  شود.

طلاق قبل از غسل

872. هر گاه طلاق پس از انقطاع خون و قبل از غسل واقع شود، آیا صحیح است؟

ج. صحیح است.

عده  ى زنانى که بچه  دار نمى  شوند

873. عده نگه داشتن براى زنى که عقیم است، یا به واسطه  ى دارو بچه  دار نمى  شود و یا رحم خود را درآورده است، لازم است؟

ج. بله، لازم است.

نفقه  ى زن مطلقه

874. پس از طلاق، نفقه  ى زن مطلقه بر عهده  ى کیست؟ آیا پدر و مادر در مورد او وظیفه  اى دارند؟

ج. اگر زن فقیر باشد و پدر و مادرش تمکن مالى داشته باشند، واجب النفقه  ى آن ها است.

عنوان طلاق حاکم شرع

875. طلاق حاکم شرع، آیا رجعى است یا بائن؟

ج. به هر نوعى که طلاق داده، به همان نوع مى  باشد.

طلاق زن بدون عادت

876. طلاق زنى که به وسیله  ى قرص جلوگیرى از حاملگى عادت نمى  شود، چه وقت است؟

ج. به مسأله  ى 2000 رساله رجوع شود.

طلاق به علت بى  نمازى زن

877. زنم نماز نمى  خواند و داراى هفت فرزند هستیم، آیا مى  توانم به این جهت او را طلاق بدهم؟

ج. مى  توانید او را طلاق دهید، ولى بهتر است به هر راه ممکن او را نمازخوان کنید.

سه طلاقه کردن زن در یک مجلس

878. در صورتى که همسر زنى سنّى باشد، آیا مرد مى  تواند در یک مجلس زنش را سه طلاقه کند؟

ج. خیر، نمى  تواند و با قاعده  ى الزام منافات ندارد.

طلاق خلعى

879. اگر زن مبلغى را براى رضایت شوهر به طلاق بدهد، آیا مرد در انجام یا عدم انجام طلاق اختیار دارد یا لازم است او را طلاق دهد؟

ج. خیر، مرد اختیار دارد.

استمتاع از زن در ایام طلاق رجعى

880. کسى که همسرش در عده  ى طلاق رجعى است، مى  تواند به او نگاه شهوت  آلود داشته باشد؟ و استمتاعاتى که در این ایام براى او جایز است چه مقدار است؟

ج. هیچ نگاه و استمتاعى براى او جایز نیست؛ مگر این که با آن استمتاع رجوع عملى از طلاق بکند.

طلاق در ایام عادت

881. اگر زن پس از طلاق متوجه شود که او در حال عادت بوده، آیا طلاق صحیح است؟

ج. خیر، باطل است، مگر از سه مورد مذکور در مسأله  ى 1993 رساله باشد.

طلاق زن حامله

882. آیا طلاق زن حامله در حال عادت زنانگى صحیح است؟

ج. بله، صحیح است.

طلاق سوّم بعد از عقد انقطاعى دیگرى

883. زنى دو طلاق داده شده و سپس به عقد موقت دیگرى درمى  آید و سپس با شوهر اوّلى ازدواج مى  کند و مطلّقه مى  شود. آیا این طلاق سوّم است؟ یا ازدواج موقّت اثر دو طلاق اوّلى را مانند عقد دایم از بین مى  برد؟

ج. اثر دو طلاق اوّل را از بین نمى  برد.

جستجو از شوهر مفقودالاثر

884. براى جستجو از شوهر مفقودالاثر، آیا اعلان در جراید و وسایل ارتباط جمعى ـ مثل رادیو ـ کفایت مى  کند؟

ج. جستجو، شأن حاکم شرع است.

عسر و حرج زن در زمان غیبت همسر

885. آیا عسر و حرج زن بر اثر غیبت همسر، باعث جواز طلاق براى حاکم مى  شود؟ به ویژه اگر غیبت به وسیله  ى رفتن و فرار کردن خود زوج باشد، یا موردى که نفقه دهنده  اى نیست که نفقه  ى زوجه را بدهد؟

ج. در مدّت فحص و جستجو، حاکم بر زوجه انفاق مى  کند توسّط ولىّ از مال زوج یا متبرّع دیگرى یا از بیت  المال.

تقاضاى طلاق به علت وطى در دبر

886. در محاکم قضایى، زوجه به جهت وطى در دُبُر و نارضایتى وى، دادخواست طلاق غیابى و یا حضورى شوهر داده است، در حالى که شوهر به طلاق راضى نیست. آیا عنوان مذکور مجوّز طلاق مى  باشد؟ و در صورت صدور طلاق توسّط قاضى، آیا زوجه مى  تواند ازدواج مجدّد کند؟

ج. طلاق به دست زوج است و نفس عنوان مذکور مجوّز مبادرت قاضى به حکم طلاق نخواهد شد و با فرض فوق، ازدواج مجدّد جایز نیست.

شرط ندیدن بچّه توسّط زوجه ضمن طلاق

887. اگر در ضمن اجراى طلاق خلع، علاوه بر بذل مهر با زن شرط شده است که وى حقّ ملاقات با فرزندش را نداشته باشد، چون موجب ناراحتى و اضطراب طفل مى  شود و نگهدارى آن براى زوج مشکل مى  شود و زوجه هم قبول نموده است. حال اگر زوجه از این شرط تخلّف کند و بخواهد با فرزندش ملاقات کند، آیا این هم مثل رجوع مهر محسوب مى  شود که موجب تبدّل طلاق خلع به رجعى است یا خیر؟

ج. در صورتى که زوجه حقّ حضانت داشته باشد، شرط صحیح نیست و در هر صورت، موجب بطلان و تبدل خلع نیست.

امر پدر و مادر به طلاق همسر

888. اگر پدر یا مادر به فرزند بگویند زنت را طلاق بده، آیا باید اطاعت امر ایشان کرد یا خیر؟

ج. خیر.

عدّه طلاق زنى که خون نمى  بیند

889. هر گاه زنى به خاطر شیر دادن بچّه عادت ماهانه نبیند، تکلیف او براى طلاق چیست؟

ج. باید از وقتى که با او نزدیکى کرده تا سه ماه از نزدیکى با او خوددارى نماید و بعد او را طلاق دهد.

استحقاق نصف مهر براى زوجه غیر مدخوله

890. بخشى از مهریه زوجه  اى، دو دانگ از خانه مسکونى که زوج بعدا خواهد خرید قرار داده شده است، (به شرط خرید خانه). اکنون زوج پیش از خرید خانه و پیش از دخول، قصد طلاق دارد و آن دو دانگ را به شش میلیون تومان تعیین کرده  اند. آیا زوجه مستحقّ چه مقدارش مى  باشد؟

ج. زوجه نصف آن را حق دارد.

کشف عدم یائسگى پس از چند مرتبه ازدواج موقت

891. زنى به یائسه بودن خود علم داشته و چند مرتبه بدون گرفتن عدّه، ازدواج موقّت نموده است و بعد حامله شده که کاشف از عدم یأس است و در لحوق این ولد به این ازدواج مردّد گشته که شاید هم براى شوهر اوّل باشد. حکم وطى  هایى که انجام شده چیست و ولد ملحق به کدام است؟

ج. این وطى  ها، به شبهه بوده و ظاهرا ولد ملحق به آن است که صاحب عدّه  ى فعلیه ى بوده، بنابراین که عدّه وطى به شبهه هم فراش است. (مستفاد از جامع المسائل، ج3، صفحه 535.)

اگر عدم طلاق زوج موجب عسر و حرج باشد

892. زنى با شوهرش اختلاف دارد و با هم متارکه کرده  اند. شوهر اصلاً طلاق نمى  دهد و زن در عسر و حرج به سر مى  برد، آیا زن مى  تواند خودش به طلاق اقدام نماید؟ تکلیفش چیست؟

ج. زن نمى  تواند خودش طلاق بگیرد و تا امکان دارد به حدّ میسور و مقدور با هم سازش کنند، هر چند به نحو ارتباط جزیى باشد، به این که حتّى  الامکان واسطه  اى نزد زوج ببرند تا او را حاضر به طلاق یا زندگى کنند، ولو به این که زن در خانه  ى دیگرى باشد و گاهى به او سر بزند. خلاصه زن به این صورت صبر کند تا شاید فرجى برایش حاصل شود.

وکالت بلاعزل زوجه در طلاق در صورت تخلف مرد از شرایط عقدنامه

893. در ضمن عقد ازدواج، زوج به زوجه وکالت بلاعزل براى طلاق در صورت تخلّف از شرایط مندرج در عقدنامه مى  دهد. آیا زوج در فرض مذکور حق فسخ و رجوع از این وکالت را دارد؟

ج. حق فسخ و رجوع نداشتن زوج از این وکالت، خالى از اشکال نیست؛ زیرا بلاعزل بودن وکالت، خلاف مقتضاى وکالت است و وکیل قابل عزل است. زیرا معناى بلاعزل، اصالت است و قوام وکالت به عدم اصالت است. مگر این که شرط نتیجه کند. یعنى شرط کند که زن وکیل باشد که قابل عزل نمى  باشد.

طلاقِ باطلِ زن مسیحى و ازدواج موقت با مرد مسلمان

894. مسیحیان طبق ضوابط و دستورات شرع خودشان، باید در کلیسا ازدواج یا طلاق را انجام دهند. زنى به حکم دادگاه آن ها، در دادگاه طلاق داده شده است که در شرع مسیحیّت این طلاق باطل است. آیا در این صورت، مرد مسلمان مى  تواند با چنین زنى ازدواج موقت کند؟

ج. در فرض مرقوم، مسلمان نمى  تواند با آن زن عقد موقّت انجام دهد.

اختلاف زن و مرد در صحّت طلاق

895. زنى سال ها پس از طلاق، ادّعا مى  کند طلاق در حال حیض واقع شده، لذا باطل بوده است، امّا مرد مدّعى صحّت طلاق است، قول کدام یک مقدّم است؟

ج. مدّعى صحّت مقدم است، مگر بیّنه بر خلاف بیاورد؛ هر چند وظیفه  ى زن این است که طبق علم خود عمل کند.

بطلان طلاق در زمان عادت

896. در سال 1360 از زوجه  ام جدا شدم، در حالى که از وى دو فرزند پسر داشتم. در سال 1362 مجددا ازدواج کردم و اکنون داراى دو فرزند مى  باشم. در سال 1363 همسر سابقم ازدواج کرد، مدتى بعد صاحب فرزند شد، در زمانى که بچه دوّم را آبستن بود، فهمید در زمان طلاق در عادت به سر مى  برده است. وى و همسرش به این نتیجه رسیدند که بچه باید سقط شود و آن ها از هم جدا شوند که این عمل صورت گرفت. بفرمایید:

1) نسبت من با همسر سابقم چیست؟ آیا محرم مى  باشیم؟

2) آیا ما مى  توانیم بدون خواندن صیغه  ى مجدّد با هم زندگى کنیم و زناشویى داشته باشیم؟

3) حکم اولاد متولد شده از همسر دوّم چیست؟

ج. زوجه به همسرى زوج اوّل باقى است و نیاز به عقد جدید ندارد. اولاد از همسر دوّم، اولاد شبهه و ملحق به والدین است و سقط هم حرام است و این در صورتى است که طلاق شخص غایب نبوده باشد و الا در مسأله  ى 1993 رساله و بعد آن بیان شده است.

وقوع طلاق در طهر مواقعه

897. کسى صیغه  ى طلاق را به وکالت از زوج اجرا کرده و پس از آن زن اعلام نموده که طلاق در طهر مواقعه واقع شده و مجرى صیغه دوباره آن را در طهر دیگرى بخواند، آیا طلاق دوّم صحیح است؟

ج. طلاق دوّمى صحیح است و نیازى به وکالت مجدّد از زوج ندارد و عدّه را باید از طلاق دوم شروع کند.

زنده شدن زوج و مسأله  ى رجوع وى

898. در صورتى که میّت به طور غیر طبیعى زنده شود ـ مثلاً با دعا یا تصرّف ولایى یا رجعت ـ یا مواردى که زن باید در عدّه  ى وفات باشد ـ مانند مرتدّ شدن زوج یا طلاق حاکم در زوج مفقود الاثر ـ بعد از رفع مانع (توبه و رجوع از ارتداد، عودت زوج مفقود الاثر)، حکم رجوع زوج را شرعا بیان نمایید. آیا فرقى بین موارد فوق هست؟

ج. بعد از تحقّق موت، همسرش نیست تا به رجوع حلال شود و در صورت دوّم (ارتداد) هم حقّ رجوع ندارد و در صورت سوم (مفقود شدن شوهر) اگر شوهر در عدّه آمد، حقّ رجوع دارد و اگر بعد از انقضاى عدّه آمد، حقّى ندارد؛ اگرچه هنوز شوهر اختیار نکرده باشد، واللّه  العالم.

اختلاف زن و مرد در اصل طلاق

899. اگر زوج مدّعى طلاق و زوجه منکر باشد و بیّنه و شهود هم نباشند، قول کدام یک مقدّم است؟

ج. قول زوجه با یمین او مقدم است.

شیربها و بازپس گیرى آن

900. حکم شیربهایى که هنگام عقد ازدواج به پدر زوجه، طبق رسومات محلّى جهت تهیّه جهیزیه داده مى  شود، در صورت طلاق چیست؟ آیا زوج مى  تواند آن را بازپس گیرد؟

ج. احکام هبه را دارد؛ لذا اگر پول را در جهیزیه صرف کرده و شرطى هم نشده و یا متعارف نبوده، مرد حق ندارد آن را مطالبه کند.

بطلان طلاق خلعِ مشروط به شرط باطل

901. اگر در طلاق خلع، زوج با مجرى صیغه شرط کند که در صورتى طلاق خلع مى  دهم که زن به هیچ وجه فرزندش را نبیند و طلاق هم واقع شده و زن از این شرط خبر نداشته باشد، آیا شرط مذکور و طلاقى که مشروط به این شرط شده است، صحیح است؟

ج. این شرط و طلاق خلعِ مشروط به این شرط، باطل است. مانند این است که عوض در خلع چیز حرامى مانند خمر باشد؛ ولى در بطلان اصل طلاق، تأمّل است.

تقاضاى نصف مهر پس از بخشش به شوهر

902. اگر زوجه در عوض طلاق، تمام مهریه خود را ببخشد یا ابرا کند و زوج وى را پیش از دخول طلاق بدهد، آیا زن مى  تواند نصف مهر را به زوج رجوع کند؟

ج. محلّ تأمل است و احتیاط در این است که زن نصف مهر را به زوج برگرداند، ولى احتمال اقرب، تأثیر جامع یا مجموع خلع و طلاق قبل از دخول در احدالنّصفین است، مثل تأثیر خلع در نصف دیگر به تنهایى. (مستفاد از جامع المسائل، ج3، ص 507.)

تقاضاى بازگرداندن خدمات انجام داده توسط مرد

903. آیا مرد مى  تواند هنگام طلاق، یا غیر طلاق تقاضاى بازگرداندن مال یا خدماتى را که خارج از وظیفه لازم خویش انجام داده بنماید؟

ج. خیر، نمى  تواند مگر مالى به او بخشیده باشد و باقى باشد که رجوع در هبه  ى به زوجه جایز است، گر چه خلاف احتیاط است.

رضایت به طلاق در برابر پول

904. آیا مرد مى  تواند در مقابل درخواست طلاق زن، مبلغى را از او بگیرد و به طلاق رضایت دهد؟

ج. طلاق زنى را که به شوهرش مایل نیست و مهر یا مال دیگر خود را به شوهر مى  بخشد تا طلاقش دهد، خلع مى  گویند و اگر زن و شوهر یکدیگر را نخواهند و زن مالى به مرد بدهد که او را طلاق دهد آن طلاق را مبارات گویند.

منبع:

http://www.bahjat.org/index.php/ahkam-2/esteftahat/53-2011-09-06-09-02-44.html