نماز شب و سحر خیزی از منظر قرآن مجید

نماز شب از منظر قرآن: در تفسیر کشف الاسرار چنین آمده که خدای تعالی در سوره مزمل فرمود: «ای محمد به دوستان ما بگوی چون که خواهید با ما راز و نیاز کنید روی به قبله شرع آرید و قدم در حضرت نماز نهید».

در قرآن کریم ۱۱۲ مرتبه در ۴۵ سوره درباره نماز اوامری آمده است و نیز در ۱۷ آیه آیاتی درباره نماز شب و دعوت بندگان برای برپا داشتن آن آمده است و این همه نشان از اهمیت فراوان خلوت شبانه با معبود محمود دارد.

این آیات عبارتند از: (اسرا ۷۹، فرقان ۶۴، سجده ۱۶و ۱۷، طه۳۰، ص ۳۷ و ۳۸، زمر ۹، ذاریات ۱۷و ۱۸، طور ۴۸، مزمل۲و۳و۴و۶، دهر ۲۵ و ۲۶، فجر۳).

در میان نوافل، «نماز شب‏» جایگاه خاصى دارد و تاکید فراوانى که‏ در آیات قرآن و احادیث درباره آنست،به مراتب بیش از نمازهاى دیگر مستحب است و به همین جهت، اولیاء خدا بر آن مداومت و مواظبت‏ داشتند و به تهجد و عبادت نیمه شب مى‏پرداختند. تا آنجا که نماز شب‏ را خداوند، بر بنده محبوبش حضرت محمد (ص) واجب ساخته و چنین فرمان داده بود:
«و من اللیل فتهجد به نافلة لک‏».
بخشى از شب را بعنوان نافله به تهجد بپرداز و سحر خیزى کن.

قرآن، در توصیف کسانى که نیایشگران شب و اهل نماز شب‏اند، چنین می‌‏فرماید:
«و المستغفرین بالاسحار».
استغفار کنندگان در سحرها.

«و الذین یبیتون لربهم سجدا و قیاما».
آنانکه در حال سجود و قیام، براى خدا شب زنده‏دارى می‌‏کنند.

«کانوا قلیلا من اللیل ما یهجعون‏».
مردان خدا، مقدار کمى از شب‏ را می‌‏خوابیدند.

در قرآن کریم بارها خداوند به سحرگاهان قسم می‌خورد، خداوند در سوره فجر، آیات 1 تا 4 و در سوره تکویر، آیه 17 که میفرماید (و اللّیل اذا عسعس) سوگند به شب، چون پشت گرداند. و همین طور در سوره مدّثّر، آیه 33 و 34.
همه این سوگندها نشانه عظمت پایان شب و سحر است و آن موقع که تاریکی‌ها در حال تمام شدن و نور روشنى در حال بازگشتن است.