نماز وخانواده

بزرگترین موهبتی که ممکن است در جهت ایجاد سلامت روانی نصیب یک طفل نورسیده گردد ، پای گذاشتن او در خانواده ای مومن و نمازگزاراست .

شروع نماز در سنین کودکی ، سبب می شود که او این صفت حسنه را به صورت یک عادت معمول و سازنده در جسم و روان خود ، ملکه نماید و جزو برنامه های همیشگی زندگی خود ، قرار دهد و در نتیجه از همه فواید مترتب بر نماز ، در بعد سلامت روانی ( که به برخی از آنها در این مجموعه مقالات اشاره شده است ) در آینده برخوردار گردد.

     بعلاوه با شروع نماز در دوران کودکی ، مفاهیمی مثل خدا و مذهب و دستوراتی مثل تعالیم اسلامی ، چنان در ذهن پذیرنده و شفاف کودک که هنوز سنگینی و تیرگی گناهان صفحه وجود او را ( در واقع ظرفیت های فکری و مغزی او را ) آلوده نکرده است ، جای می گیرد ، که امکان شکاکی در این مقولت در آینده و نشخوارهای منفی بافانه فلسفی ، که سر منشاء ماده گرایی ها و دنیا طلبی ها و بسیاری از بیماریهای روحی و روانی است ، بسیار کاهش می یابد .

     این نکته بخصوص باید مورد توجه خانواده هایی قرار بگیرد که با وجود آن که خود را مسلمان میدانند اما وقتی که فرزندشان به سن تکلیف می رسد او را به بهانه این که :

" هنوز خیلی کوچک است ! " به خواندن نماز تحریک نمی کنند. این مسئله که با کمال تأسف به خصوص در مورد دختر بچه ها که سن تکلیف آنها پایین تر است ( 9 سالگی ) ، شیوع بیشتری دارد ، مسبب عوارض مخرب بسیاری در آینده کودک خواهد شد .

     در حقیقت پدر و مادرانی که با دلسوزی ساده اندیشانه ، فرزند خود را به برپاداری نماز تحریک نمی کنند ، خیانت بزرگی از جهت محروم نمودن کودک خویش از این نعمت بزرگ مرتکب می شوند چرا که به این ترتیب گویی به آلودگی کودک خویش ، به انواع گناهان و انحرافات و بدبختیها و بیماریهای جسمی و روانی ، رضایت داده اند و او را به خسارت سنگین در دنیا و آخرت ، محکوم نموده اند  .

     و به همین دلیل است که آیین مقدس اسلام و بخصوص ائمه بزرگوار شیعه (ع) با توصیه های مؤکد مسلمانان را به آموزش مرحله به مرحله نماز ، به کودکان فرا خوانده اند و حتی با این که از مجازات ها و تنبیهات بدنی در مورد کودکان ، بخصوص قبل از 7 سالگی ، منع نموده اند در مورد تحریک به نماز گاهی امر به تنبیه کودکان فرموده اند.  در این مورد در حدیثی معتبر از حضرت امام صادق (ع) آمده است که فرمودند : چون پسر ، سه ساله شود ، پدر و مادر به او می گویند که : هفت مرتبه بگو " لا اله الا الله " و چون سه سال و هفت ماه و بیست روز ، از عمرش بگذررد ، به او میی گویند که هفت مرتبه بگوید : " محمد رسول الله " ، پس چهار سالش تمام شود به او می گویند که هفت مرتبه بگوید : " صلی الله علی محمد و آله " پس چون پنچ سالش تمام شود او را وا می دارند ، که خدا را سجده کند .

     اما چون شش سالش تمام شود . نماز به یادش می دهند و به نمازش میدارند و چون هفت سالش تمام شد ، وضو را به او یاد می دهند و امر به نماز می کنند او را و چون نه سال تمام شود و وضو و نماز را بخوبی به او می آموزند و بر ترک وضو و نماز کنک بزنند . پس چون کودک وضو و نماز را یاد گرفت ، خداوند پدر و مادرش را خواهد آمرزید .(5)

     مفاهیم عمیق این حدیث از جمله این که اقامه نماز پس از اقرار به توحید و نبوت ( که اساسی ترین اصول اعتقادی اسلام هستند ) قرار گرفته و این که عمل به این حدیث ضامن آمرزش پدر و مادر تلقی شده است ، باید به دقت مورد توجه خانواده ها قرار بگیرد . 

   رب اجعلنی مقیم الصلوه و من ذریتی ربنا و تقبل دعاء

پروردگارا ! من و فرزندانم را اقامه کنندگان نماز قرار ده و دعای مرا قبول فرما .

سوره مبارکه ابراهیم ـ آیه شریفه 40

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1-حدیث از امام صادق (ع) ـ کافی جلد 6 صفحه 49

2- حلیه المتقین ، اثر علامه بزرگ مجلسی (ره) ، صفحه 49 

۳-" اولین دانشگاه ،آخرین پیامبر " اثر جاودانه شهید دکتر سید رضا پاک نژاد ـ جلد 21

۳-حلیه المتقین ، علامه مجلسی (ره) صفحه 93

نویسنده:اکرم رجبی

کارشناسی ارشد روان شناسی تربیتی