1- فواید مسجد در کلام امام حسن علیه السلام :
مَنْ اَدامَ الْاِخْتِلافَ اِلَى الْمَسجِدِ اَصابَ اِحْدى ثَمانٍ: آیَةً مُحْکَمَةً وَ اَخاً مُسْتَفاداً وَ عِلْماً مُسْتَطْرَفاً وَ رَحْمَةً مُنتَظِرةً وَ کَلِمَةً تَدُلُّهُ عَلَى الْهُدى اَوْ تَرُدُّهُ عَنْ رَدِىٍّ وَ تَرَکَ الذُّنُوبَ حَیاءً اَوْخَشْیَةً؛(1)
امام حسن (ع) فرمود: کسى که رفت و آمد به مسجد دارد، یکى از این هشت فایده به او می رسد:
1- آموختن آیه و دلیلی روشن.
2- یافتن دوست و رفیقی مفید.
3- فراگیرى علم و دانشی جدید.
4- برخوردارى از رحمتى که انتظار داشت.
5- دریافت سخنى که راهنماى او باشد.
6- دانستن کلامی که او را از انحراف دور سازد.
7- ترک کردن گناهان به خاطر حیا.
8- دوری از گناهان به خاطر ترس از خدا.
2- عبادت حضرت زهرا سلام الله علیه از زبان امام حسن مجتبی علیه السلام
ما کانَ فىِ الُّدنْیا اَعْبَدُ مِنْ فاطِمَةِ - عَلْیَها السَّلامُ - کانَتْ تَقُومُ حَتّى تَتَوَرَّمَ قَدَماها؛(2)
امام حسن (ع) فرمود: در دنیا کسى عابدتر از حضرت فاطمه(ع) نبود. آن قدر به عبادت مى ایستاد تا پاهایش متوّرم مى شد.
ما کانَ اَعْبَدُ مِنْ فاطِمَةَ الزَّهْراء - سَلامُ اللَّه عَلَیْها - کانَتْ تَقُومُ حَتّى تَتَوَرَّمَ قَدَماها؛(3)
امام حسن (ع) فرمود: کسی عابدتر از فاطمه زهرا (س) نبوده است، آن قدر به نماز مى ایستاد که پاهایش متورّم مى شد.
3- سفارش خانواده به نماز در کلام امام حسن مجتبی علیه السلام؛
رَحِمَ اللَّهُ اِمْرَءً وَعَظَ نَفْسَهُ وَ وَعَظَ اَخاهُ وَ اَهْلَ بَیْتِهِ فَقالَ: «یا اَهْلاهُ! صَلاتُکُم صَلاتُکُم، زَکاتُکُم زَکاتُکُم، مِسْکینُکُمْ مِسْکینُکُم، جیرانُکُمْ جیرانُکُم» لَعَلَّ اللَّهَ تَعالى یَرْحَمُهُ فَیَجْمَعَ لَهُ اَهْلَهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ، فَاِنَّ اللَّهَ تَعالى اَثْنى عَلَى نَبِىٍّ مِنْ اَنْبِیائِهِ فَقالَ: «وَکانَ یَأْمُرُ اَهْلَهُ بِالصَّلاةِ وَالزَّکاةِ وَکانَ عِنْدَ رَبّهِ مَرْضِیّاً»؛ [4]
امام حسن (ع) فرمود: رحمت خداوند بر مردى که خود و برادران و خانوادهاش را موعظه و سفارش کند و بگوید: اى دوستان و خانوادهام! نمازتان، نمازتان، زکاتتان، زکاتتان، نیازمندان، نیازمندان، همسایههاى شما، همسایههاى شما (که باید حقوقشان را مراعات کنید)» که در روز قیامت لطف و عنایت خداوند شامل حال او شده و همراه خانواداش قرار دهد. همانا خداوند پیامبری ازپیامبرانش را چنین ستایش کرده است: «او خانوادهاش را به نماز و زکات امر مى کرد و مورد رضاى خدا بود».
4- مقدم کردن همسایه در دعا
رَأَیْتُ أُمِّى فَاطِمَةَ ع قَامَتْ فِى مِحْرَابِهَا لَیْلَةَ جُمُعَتِهَا فَلَمْ تَزَلْ رَاکِعَةً سَاجِدَةً حَتَّى اتَّضَحَ عَمُودُ الصُّبْحِ وَ سَمِعْتُهَا تَدْعُو لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ وَ تُسَمِّیهِمْ وَ تُکْثِرُ الدُّعَاءَ لَهُمْ وَ لَا تَدْعُو لِنَفْسِهَا بِشَىْءٍ فَقُلْتُ لَهَا: یَا أُمَّاهْ لِمَ لَا تَدْعُوِنَّ لِنَفْسِکِ کَمَا تَدْعُوِنَّ لِغَیْرِکِ؟ فَقَالَتْ: یَا بُنَىَّ الْجَارُ ثُمَّ الدَّارُ؛[5]
امام حسن (ع) فرمود: در شب جمعه ای مادرم فاطمه(ع) را دیدم که در محراب عبادتش ایستاده و تا سپیده صبح پیوسته در رکوع و سجود بود و مى شنیدم که به مردان و زنان با ایمان دعا مى کرد و یکی یکی نام میبرد و بسیار دعا مىکرد، ولى براى خود هیچ دعایى نکرد.
گفتم: مادر جان! چرا همان طور که براى دیگران دعا مى کنى، براى خود دعا نمىنمایى. مادرم فرمود: فرزندم! اوّل همسایه، سپس اهل خانه.
5- تزکیه در پرتو عبادت
اِنَّ مَنْ طَلَبَ الْعِبادَةَ تَزَکّى لَها وَ اِذا اَضَرَّتِ النَّوافِلُ بالْفَرِیضَةِ فَارْفَضُوها؛(6)
امام حسن (ع) فرمود: هر کس خواهان عبادت خداوند است، دل را براى آن پاک مى کند، و هنگامی که نمازهاى مستحبى باعث ضرر به نمازهاى واجب شد، باید آن را ترک کنید.
پی نوشته ها :
[1] تحفول العقول ، ص، 258
[2] بحار الانوار ،ج43 ص،61
[3] بحار الانوار ،ج43 ص،75
[4] مجموعه ورام،ج2،ص212
[5] علل الشرایع ،ج1،ص173
[6] تحفول العقول ، ص،276