2 . نماز باران

یکی از نمازهای مستحب، «نماز باران» است. این نماز با شرایطی که گفته می‏شود برگزار 

می‏گردد و در آن مردم از خداوند باران می‏طلبند تا خشکسالی وقحطی برطرف شود وبرای 

زراعت‏ها باران ببارد. به این نماز، نماز «استسقا» هم گفته می‏شود.

در این باره، به کلام امام خمینی‏قدس سره در «تحریر الوسیله» استناد می‏کنیم:

«نماز باران مستحب است، آنگاه که آب نهرها کاهش یابد و باران نیاید. سبب نیامدن 

باران به خاطر گسترش گناهان، ناسپاسی نعمت‏ها، نپرداختن حق مردم، کم فروشی، ظلم، 

نیرنگ، ترک امر به معروف و نهی از منکر، نپرداختن زکات و حکومت و قضاوت بر خلاف حکم 

خدا و ... است که موجب خشم پروردگار و نیامدن باران می‏شود». (143) 

نماز باران، مثل نماز عید فطر و قربان، دو رکعت است که گروهی خوانده می‏شود. در هر 

رکعت یک حمد و یک سوره، و در رکعت اوّل پنج تکبیر دارد و در رکعت دوّم چهار تکبیر. 

پس از هر تکبیر در هر رکعت، یک قنوت است. بهتر است در قنوت دعایی خوانده شود که طلب 

باران در آن است.

آداب این نماز از جمله عبارت‏اند از:

* بلند خواندن حمد و سوره.

* سه روز رزوه گرفتن به نحوی که روز سوم، دوشنبه یا جمعه باشد.

* بیرون رفتن امام جماعت همراه با نمازگزاران به صحرا در نهایت وقار و آرامش و خشوع 

و حالت نیاز، و انتخاب جایی تمیز برای نماز، و داشتن حالتی نیازمندانه و ترحّم‏انگیز، 

مثلاً پابرهنه بودن.

* منبر را با خود به صحرا ببرند، مؤذّن‏ها همراه مردم باشند، پیران و کودکان و چهار 

پایان را هم با خود ببرند، و بچّه‏ها را از مادران‏شان جدا سازند تا گریه‏ها ضجه‏ها 

زیاد شود و سبب نزول رحمت گردد.

* پیشنماز، پس از نماز، ردای خود را دگرگون سازد، یعنی قسمت راست را به سمت چپ و 

سمت چپ را به راست بگرداند و با صدای بلند صد مرتبه تکبیر به طرف راست و صد بار 

تسبیح به سمت چپ بگوید و صد بار حمد و شکر خدا بگوید. مردم هم همصدا با او ذکر 

بگویند، و آنگاه دعا کند. مردم هم دعا کنند و آمین بگویند و بسیار تضرّع و ناله 

نمایند.

* بهتر است در دعاها از آنچه از امامان معصوم‏علیهم السلام نقل شده استفاده شود. (144) 

از جمله:

دعای 19 صحیفه سجادیه و دعای حضرت علی‏علیه السلام در مورد نماز باران. (145) 

از میان نمازهای معروفِ باران، نمازی است که مرحوم آیت اللّه سید محمد تقی خوانساری 

در دوره حضور انگلیسی‏ها در قم برگزار کرد و سبب نزول باران شد و خارجی‏ها به شدت 

تحت تأثیر قرار گرفتند. 

آنچه رحمت الهی را جلب می‏کند، شکسته دلی و خضوع و خلوص و توبه مردم و توجّه آنان 

به سوی پروردگار است. گاهی ممکن است خداوند از روی ترحّم به حیوانات نیز باران 

رحمتش را بر همه، از جمله آدمیان نازل کند. 

در حدیث آمده است:

  حضرت سلیمان علیه السلام با اصحاب خویش برای نماز باران می‏رفتند. حضرت مورچه‏ای را 

دید که سر به سوی آسمان بلند کرده و عرض می‏کند:

خدایا! ما آفریده‏ای از آفریدگاران توئیم که از روزی تو بی نیاز نیستم. ما را به 

خاطر گناهان بنی آدم، نابود مکن. حضرت سلیمان به همراهانش فرمود: برگردید! با دعای 

دیگری غیر از شما، سیراب شدید! (146) 

امام صادق علیه السلام می‏فرماید: پیروان فرعون روزی پیش او آمدند و گفتند: آب نیل 

خشک شده و هلاک خواهیم شد. گفت: امروز برگردید. شب، خودش به میان رود نیل رفت و دست 

به دعا برداشت و گفت: خدایا! می‏دانم که جز تو کسی قدرت ندارد برای ما آب بیاورد، 

پس ما را آب برسان. صبح، آب دوباره جاری شد. (147)