چرا باید نماز خواند؟

پرورش و تکامل فضائل
نماز وسیله پرورش فضائل اخلاق و تکامل معنوی انسان است، چرا که انسان را از جهان محدود ماده و چهار دیوار عالم طبیعت بیرون می­برد و به ملکوت آسمان­ها دعوت می­کند. با فرشتگان هم صدا و همراز می­سازد و خود را بدون نیاز به هیچ واسطه، در برابر خدا می بیند و با او به گفت و گو می­پردازد.
تکرار این عمل در شبانه روز، آن هم با تکیه بر صفات، رحمانیت، رحیمیت و عظمت خدا و با کمک گرفتن از سوره­های مختلف قرآن، اثر قابل ملاحظه­ای در پرورش فضائل اخلاقی انسان دارد. بدین جهت، امیرمؤمنان علی(ع) درباره فلسفه نماز فرمودند: "الصلاةٌ قُربانُ کُلِّ تَقِیٍّ": نماز وسیله­ی تقرّب هر پرهیزکاری به خدا است.[8]

دعوت به پاکی
سراسر نماز دعوت به پاک­سازی زندگی است؛ زیرا مکان نماز گزار، لباس نمازگزار، فرشی که بر آن نماز می­خواند، آبی که با آن وضو می­گیرد یا غسل می­کند و...، باید از هر گونه غصب و تجاوز به حقوق دیگران پاک باشد. با توجه به این شرایط، کسی که آلوده به ظلم، ربا، غصب، کم فروشی، رشوه خواری و کسب از راه حرام باشد، چگونه می­تواند مقدمات نماز را فراهم سازد؟ بنابر این تکرار نماز در پنج نوبت در شبانه روز، خود دعوتی است به رعایت حقوق دیگران و پاک کردن زندگی از هر آنچه ناپسند خدای متعال است.

تمرین نظم
نماز روح انضباط را در انسان تقویت می­کند؛ چرا که باید در اوقات معینی انجام گیرد که تأخیر و تقدیم آن، موجب بطلان نماز است

شرط قبولی عبادات
نماز به سایر اعمال انسان ارزش و روح می­دهد و باعث می­شود بذر سایر اعمال نیک در جان انسان پرورش یابد. امیرمؤمنان علی(ع) در وصایای خود در لحظه­های آخر عمرشان فرمود: "اَللَّهَ اَللَّهَ فِی اَلصَّلاَةِ فَإِنَّهَا عَمُودُ دِینِکُم": خدا را خدا را درباره نماز در نظر داشته باشید، چرا که نماز ستون دین شما است.[9]
می­دانیم هنگامی که عمود خیمه در­هم بشکند یا سقوط کند، هر قدر طناب­ها و میخ­های اطراف محکم باشد، اثری در پایداری خیمه ندارد. همچنین هنگامی که ارتباط بندگان با خدا از طریق نماز از میان برود، سایر اعمال، اثر خود را از دست خواهد داد. از امام صادق(ع) نقل شده است:
" أَوَّلُ مَا یُحَاسَبُ بِهِ الْعَبْدُ الصَّلاةُ فَإِنْ قُبِلَتْ قُبِلَ سَائِرُ عَمَلِهِ وَ إِذَا رُدَّتْ رُدَّ عَلَیْهِ سَائِرُ عَمَلِهِ‏": نخستین چیزی که در قیامت از بندگان حساب می­شود نماز است، اگر مقبول افتاد سائر اعمالشان قبول می­شود و اگر مردود شد، سائر اعمال نیز مردود می­شود.[10]
شاید دلیل این سخن آن باشد که نماز، رمز ارتباط خلق و خالق است که اگر به طور صحیح انجام گردد، قصد قربت و اخلاص که وسیله قبولی سائر اعمال است، در او زنده می­شود، و گرنه بقیه اعمال او آلوده و از درجه اعتبار ساقط می­شود.

دو نکته

نکته اول
باید توجه داشت که نماز علاوه بر شرائط قبول، شرائط کمال نیز دارد که رعایت آنها، عاملی مؤثر برای ترک بسیاری از گناهان است. در کتب فقهی و منابع حدیثی، امور زیادی مانع قبولی نماز ذکر شده است. از جمله این موانع، مسأله شرب خمر است که در روایات آمده است: "لا تقبل صلاه شارب الخمر اربعین یوماً الا ان یتوب": نماز شرابخوار تا چهل روز مقبول نخواهد شد، مگر این که توبه کند.[11]

از دیگر موانع کمال نماز، ظلم و ستم حاکمان است. در روایات متعددی می­خوانیم: "از جمله کسانی که نماز آنها قبول نخواهد شد، نماز پیشوای ستمگر است".[12] همچنین، بی اعتنایی و نپرداختن واجبات مالی از قبیل خمس و زکات، خوردن غذای حرام، عجب و خودبینی و... از دیگر موانع قبول نماز است که در روایات بدانها اشاره شده است. پیداست که فراهم کردن این شرائط قبولی، کمال نماز را تا چه حد ارتقا خواهد بخشید.

نکته دوم
نکته دوم اینکه، همه این­ها فوائدی است که برای نماز فرادا، با قطع نظر از مسأله جماعت وجود دارد و اگر ویژگی جماعت را بر آن بیفزائیم، برکات بی­شمار دیگری بر آن افزوه خواهد شد که بیان و تفصیل آن در این کوتاه نوشته نمی­گنجد.

گفتار خود را در فلسفه و اسرار نماز به حدیث جامعی از امام علی بن موسی الرضا(ع) متبرک می­کنیم؛ آن حضرت در پاسخِ نامه­ای که از فلسفه نماز در آن سؤال شده بود، چنین فرمود: "علت تشریع نماز، توجه و اقرار به ربوبیت پروردگار است و مبارزه با شرک و بت­پرستی و قیام در پیشگاه پروردگار در نهایت خضوع و تواضع و اعتراف به گناهان و تقاضای بخشش از معاصی و نهادن پیشانی بر زمین، همه روزه، برای تعظیم پروردگار".[13]

پی نوشت ها
[1] طه/14
[2] بحارالانوارجلد 82 صفحه 200
[3] وسائل الشیعه جلد 3, ص7, ( باب 2 از ابواب اعداد الفرائض، حدیث 3).
[4]بحار الأنوار (ط - بیروت) ؛ ج‏79 ؛ ص199
[5] نهج البلاغه, کلمات قصار 252
[6] نهج البلاغه, کلمات قصار, جمله 136
[7] نهج البلاغه, نامه­ها ( وصیت ) 47
[8] من لا یحضره الفقیه ؛ ج‏1، ص209
[9] بحار، ج 84، ص 317 و 320
[10] بحار، ج84، ص 318
[11] معارج/ آیات 19 تا 24
[12] وسائل الشیعه، ج3، ص4
[13] . وسایل الشیعه، ج4، ص8 و 9.

آثار پر بار نماز در دنیا و آخرت

د ـ نورانی شدن چهره

حضرت صادق ـ علیه السلام ـ می فرماید:

«صلوه اللّیل تبیّض الوجوه»[10]

 نماز شب، چهره ها را نورانی می کند.

نیز از پیامبر گرامی اسلام نقل شده است که فرمود:

«صَلوةُ اللَّیْلِ تُحَسِّنُ الْوَجْهَ وَ .....»[11]

 نماز شت چهره را زیبا می سازد.

 ه ـ استجابت دعا 

از دیگر آثار نماز، قبول شدن دعاها و رفع نیازهاست. نماز چون بین عبد و معبود پیوند برقرار می کند و نشانگر تلاش نمازگزار برای رسیدن به ملکوت اعلا و پیوستن به حق است، چنین تلاشی از نظر کردگار عالم مخفی نمانده، در مقابل، دعاهای او را قبول می کند و خواسته هایش را برآورده می سازد. رسول خدا ـ صلی اللّه علیه و آله ـ فرمود:

 «مَنْ‏ أَدَّى‏ فَرِیضَةً فَلَهُ‏ عِنْدَ اللَّهِ‏ دَعْوَةٌ مُسْتَجَابَة»[12]

 هر کس واجبی را انجام دهد، در نزد خدا یک دعای مستجاب دارد.

 امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود:

 «إذا أردت حاجهً، فصلِّ رکعتین وصلِّ علی محمّدٍ و آلِ مُحمَّدٍ و سل تعطه»[13]

 هرگاه حاجتی داشتی، دو رکعت نماز بخوان و بر محمد و آل او درود فرست و سپس از خداوند (خواسته خود را) بخواه که به تو داده می شود.

و ـ تأخیر عذاب دنیوی

 از آنجا که نماز یکی از بهترین عبادات و افضل آنها به شمار می رود و نمازگزار محبوب خداوند است و از جایگاه رفیعی برخوردار می باشد؛ سزاوار است که خداوند به احترام نماز و نمازگزار، خشم خود را از دیگران بردارد و از خطای آنها درگذرد. حضرت علی ـ علیه السلام ـ فرمود:

 

حکمت و فلسفه نماز

گرچه نماز چیزی نیست که فلسفه اش بر کسی مخفی باشد، ولی دقت در متون آیات و روایات اسلامی ما را به نکات بیشتری در این زمینه رهنمون می گردد:
1. روح و اساس و هدف و پایه و مقدمه و نتیجه و بالاخره فلسفه نماز همان یاد خدا است, همان « ذکر الله » است که در آیه‌ی فوق به عنوان برترین بیان شده است.
البته ذکری که مقدمه ی فکر, و فکری که انگیزه عمل بوده باشد, چنانکه در حدیثی از امام صادق ـ علیه السّلام ـ آمده است که در تفسیر جمله ی و لذکر الله اکبر فرمود: ذکرا لله عند ما احل و حرم « یاد خدا کردن به هنگام انجام حلال و حرام »
(یعنی به یاد خدا بیفتد به سراغ حلال برود و از حرام چشم بپوشد.)[1]
2. نماز وسیله ی شستشوی از گناهان و مغفرت و آمرزش الهی است چرا که خواه ناخواه نماز انسان را دعوت به توبه و اصلاح گذشته می کند, لذا در حدیثی می خوانیم: پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله و سلم ـ از یاران خود سؤال کرد: لو کان علی باب دار الحد کم نهر و اغتسل فی کل یوم منه خمس مرات اکان یبقی فی جسه من الدرن شیء؟ قلت لا, قال: فان مثل الصلاه کمثل النهر الجاری کلما صلی کفرت ما بینهما من الذنوب: « اگر بر در خانه یکی از شما نهری از آب صاف و پاکیزه باشد و در هر روز پپنج بار خود را در آن شستشو دهد, آیا چیزی از آلودگی و کثافت در بدن او می ماند؟».
در پاسخ عرض کردند: نه, فرمود: « نماز درست همانند این آب جاری است, هر زمان که انسان نمازی می خواند گناهانی که در میان دو نماز انجام شده است ازمیان می رود»[2]
 

---

 

آموزش کامل و صحیح و بسیار ساده نماز ظهر

آموزش خواندن نـماز :: انیمیشن نـماز

آموزش نماز همراه با معنی

باید رو به قبله بایستیم و نماز را با نیت شروع کنیم.
مثلا بگوییم چهار رکعت نماز ظهرمی خوانم قربة الی الله (یعنی برای انجام فرمان خداوند عالم بجا آوریم)

وبعد الله اکبر بگوییم

بسـم الله الرحمن الرحیم:  به نام خداوند بخشنده (و) مهربان

الحمد لله رب العالمین: سپاس مخصوص خداوندی است که پروردگار جهانیان است

الرحمن الرحیم:  بخشنده و مهربان است
مالک یوم الدین: مالک روز جرا است
ایاک نعبد و ایاک نستعین : فقط تو عبادت می کنیم  و فقط از تو یاری مطلبیم
اهدنا الصراط المستقیم:  ما را به راه راست هدایت فرما
صراط الذین انعمت علیهم:راه کسانی که به آنها نعمت دادی
غیرالمغضوب علیهم ولا الضالین : نه راه آنان که غضبشان کردی و نه گمراهان

قرائت

پس از سوره حمد، یک سوره دیگر از قرآن را می خوانیم به عنوان نمونه، می توان سوره توحید را خواند:

سوره توحید

بسم الله الرحمن الرحیم

(قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ وَلَمْ یَکُن لَّهُ کُفُوًا أَحَدٌ )

به نام خداوند بخشنده (و) مهربان
قل هو الله احد: بگو اوخدای یکتاست
الله الصمد: خدای که بی نیاز است
لم یلد ولم یولد:   نزاییده ونه زاده شده
ولم یکن له کفوا احد: وبرای او همتایی نبوده است

  

79 نماز و امداد به مردم

یکی از برکات نماز به خصوص در مساجد، امدادگری است، همیشه محرومان به مساجد روانه می‏شدند و مشکلات خود را با مردم در میان می‏گذاشتند و در آن مکان مقدّس آن را حل می‏کردند. سابقه این کار از زمان رسول اکرم صلی الله علیه وآله بوده است و قرآن صحنه‏ای را نقل می‏کند که فقیری وارد مسجد شد و از مردم استمداد کرد. کسی به او توجّهی نکرد و فقیر با ناله به خداوند حال خود را گفت. حضرت علی علیه السلام مشغول نماز بود به

فقیر اشاره کرد و او جلو آمد و حضرت در حال رکوع انگشتر خود

را به او داد، آیه نازل شد که: رهبر شما فقط خداوند و پیامبرش و کسانی‏اند که در حال رکوع انفاق و به فقرا رسیدگی می‏کنند.

همین که مردم آیه را شنیدند به مسجد آمدند تا ببینند این آیه درباره چه کسی نازل شده است. فهمیدند که مورد آیه شخص علی‏بن ابیطالب‏علیهما السلام است.

به هر حال، امدادرسانی به جبهه‏های جنگ و کمک به فقراء از مسجد و در سایه برکات نماز بوده و خواهد بود.

مسلمین از پایگاه مساجد به جبهه می‏رفتند، انقلاب اسلامی ایران هم از مساجد شروع شد.

اجتماع مردم در مسجد برکاتی دارد که با نوشتن چند سطر حقّ آن ادا نمی‏شود.

در قرآن بارها نماز و انفاق، نماز و زکات، نماز وقربانی، در

کنار هم آمده و در حدیث هم می‏خوانیم نماز کسی که زکات ندهد قبول نیست.

آموزش تصویری و کامل نماز

آموزش وضو گرفتن :

آموزش نماز

پیش از هر چیز نیت می کنیم، یعنی با قصد انجام وضو و برای اطاعت از دستور خداوند عالم، وضو را آغاز می کنیم.

 ............. 

آموزش خواندن نماز دو رکعتی سه رکعتی و چهار رکعتی بطور کامل

آموزش خواندن نمازقبل از شروع نماز ایستاده و اقامه را میخوانیمبه ترتیب زیر( دو بار ) الله اکبر( دو بار ) اشهدُ ان لا اله الا الله( دو بار ) اشهدُ ان محمداّ رسول الله( یک بار) اشهدُ ان علیا ولی الله( یک بار) اشهدُ ان علیا حجته الله( دو بار ) حیّ علی الصـلوة( دو بار ) حیّ علی الفلاح( دو بار ) حیّ علی خیر العمل( دو بار ) قد قامت الصلوة( دو بار ) الله اکبر( یک بار) لا اله الا اللهو پس از اقامه شروع به خواندن نماز میکنیم به شرح زیر :دستها را نزدیک گوش ها برده و نیت میکنیممثلا بری نماز صبح میگوییم دو رکعت نماز صبح میخوانم برای رضای خدا قربتا عنداللهالله اکبربعد دستها را پایین اورده و کنار بدن قرار میدهیم وسوره حمد را میخوانیم (الْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ الرَّحْمـنِ الرَّحِیمِ مَالِکِ یَوْمِ الدِّینِ إِیَّاکَ نَعْبُدُ وإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ اهدِنَــــا الصِّرَاطَ المُستَقِیمَ صِرَاطَ الَّذِینَ أَنعَمتَ عَلَیهِمْ غَیرِ المَغضُوبِ عَلَیهِمْ وَلاَ الضَّالِّینَ)

قرائت

پس از سوره حمد، یک سوره دیگر از قرآن را می خوانیم به عنوان نمونه، می توان سوره توحید را خواند:

سوره توحید

بسم الله الرحمن الرحیم

(قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ اللَّهُ الصَّمَدُ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ وَلَمْ یَکُن لَّهُ کُفُوًا أَحَدٌ )

پسرها و مردان باید نماز صبح و مغرب و عشا، حمد و سوره را (در رکعت اول و دوم) بلند بخوانند ولی دخترها وبانوان، اگر نا محرم صدای آنان را نشنوند می توانند بلند بخوانند و در نماز ظهر عصر همه باید حمد وسوره را آهسته بخوانند.

انسان باید نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند و کسی که اصلا نمی تواند صحیح آن را یاد بگیرد، باید هر طور که می تواند بخواند و بهتر آن است که نماز را به جماعت بجا آورد.

رکوع

پس از تمام شدن حمد وسوره سر به رکوع خم می کنیم و دستها را به زانوها می گذاریم و می گوییم:

"سبحان ربی العظیم وبحمده"

و یا می گوییم: "سبحان الله، سبحان الله، سبحان الله"

سجده

سپس سر از رکوع برداشته (می ایستیم) و آنگاه به سجده می رویم و هفت عضو بدن؛ یعنی پیشانی، کف دو دست، سر زانوها و نوک انگشتان بزرگ پا را بر زمین گذاشته و می گوییم:

"سبحان ربی الاعلی وبحمده"

یا "سبحان الله" را سه مرتبه تکرار می کنیم.

در سجده نماز، باید پیشانی را روی خاک یا سنگ یا چیزهای دیگری از زمین بگذاریم.

سجده بر چیزهایی که از زمین می روید و برای خوراک و پوشاک انسان مصرف نمی شود نیز صحیح است.

مهر نماز که بیشتر در بین ما معمول است، در حقیقت قطعه خاک پاکیزه ای است که نمازگزار همراه خود دارد تا برای سجده، پیشانی را روی آن بگذارد.

سجده دوم

پس از سجده اول ، می نشینیم و بار دیگر به سجده رفته و سجده دوم را مانند سجده اول بجا می آوریم.

با تمام شدن سجده دوم، یک رکعت نماز به پایان می رسد؛ یعنی تا بدینجا، رکعت اول نماز را خوانده ایم، بنابراین بطور خلاصه، رکعت اول نماز عبارت است از:

1- تکبیره الاحرام (گفتن "الله اکبر" در آغاز نماز).

2- قرائت (خواندن حمد و سوره).

3- رکوع و ذکر آن.

4- دو سجده و ذکر آنها.

رکعت دوم

پس از تمام شدن رکعت اول نماز، بدون آن که صورت نماز به هم بخورد و یا فاصله ای ایجاد شود، از جا برخاسته، بار دیگر می ایستیم و حمد و سوره را به همان ترتیبی که در رکعت اول نماز گفته شد، می خوانیم.

قنوت

در رکعت دوم نمازهای روزانه، بعد از تمام شدن حمد و سوره و قبل از رکوع، مستحب است، دستها را روبروی صورت گرفته ودعایی بخوانیم؛ این عمل را "قنوت" گویند.

در قنوت می توان این دعا را خواند:

"ربنا آتنا فی الدنیا حسنة وفی الاخرة حسن وقنا عذاب النار"

پیامبر خدا (ص) فرمود: "کسی که قنوت نمازش طولانی تر باشد، حسابرسی او در روز قیامت راحت تر است".

پس از قنوت، رکوع وسجده ها را مانند رکعت اول بجا می آوریم.

تشهد

در رکعت دوم هر نماز، پس از تمام شدن سجده دوم باید در حالی که رو به قبله نشسته ایم "تشهد" بخوانیم؛

یعنی بگوییم:

"اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریک له و اشهد ان محمدا عبده ورسوله اللهم صل علی محمد وال محمد"

سلام

تا اینجا رکعت دوم نماز هم تمام می شود و اگر نماز دو رکعتی باشد؛ مانند نماز صبح، بعد از تشهد، با گفتن سلام، نماز را تمام می کنیم؛ یعنی می گوییم:

السلام علیک ایها النبی ورحمة الله وبرکاته

السلام علینا وعلی عباد الله الصالحین

السلام علیکم ورحمة الله وبرکاته

اکنون نماز صبح را فرا گرفتیم و چنانچه نمازی که می خوانیم سه رکعتی یا چهار رکعتی باشد، باید در رکعت دوم، بعد از خواندن تشهد، بدون آن که سلام نماز را بگوییم، بایستیم و رکعت سوم نماز را بخوانیم.

رکعت سوم

رکعت سوم نماز هم مانند رکعت دوم است، با این تفاوت که در رکعت دوم باید با حمد و سوره بخوانیم، ولی در رکعت سوم، سوره و قنوت ندارد و فقط "حمد" را می خوانیم و یا به جای حمد، سه مرتبه می گوییم:

"سُبحانَ اللهِ والحَمدُ للهِ وَلا اِلهَ الاّ اللهُ واللهُ اکبرُ"

پس اگز نماز مغرب می خوانیم، باید بعد از سجده دوم (در رکعت سوم) تشهد بخوانیم وبا سلام، نماز را پایان دهیم.

رکعت چهارم

اگر نمازی که می خوانیم چهار رکعتی باشد؛ یعنی: نماز ظهر یا عصر یا عشا؛ پس از سجده ها (در رکعت سوم) بدون آن که تشهد یا سلام را بخوانیم، می ایستیم و رکعت چهارم را مانند رکعت سوم انجام می دهیم و در پایان نماز؛ یعنی پس از سجده دوم می نشینیم و تشهد و سلام را می خوانیم و نماز را تمام می کنیم.

 

نماز برای چه؟

مقدمه:

می دانیم که شروع روز دانش آموزان با یک برنامه صبحگاهی مناسب علاوه بر پرورش روح معنوی دانش آموزان، در بالا بردن سطح آموزشی آن ها از لحاظ یادگیری تاثیرگذار است.

به عنوان مثال اگر معلم پرورشی مدرسه بتواند هر هفته یک کلاس را برای برگزاری برنامه های صبحگاه مدرسه انتخاب و هدایت نماید:

اول: تمام دانش آموزان طبق استعداد خود در امور و انجام برنامه ها مشارکت می نمایند.

دوم: طبق ایام اله برای پیدا کردن مطالب مناسب روز اجرای برنامه به دنبال مطالبی از قبیل شعر، مقاله، طنز و غیره هستند.

سوم: مراسم آغازین مدرسه از یکنواخت بودن و احیاناً خسته کننده بودن به پویایی و سرشار بودن تبدیل می شود.

یکی از کارهایی که در اکثر مدارس کشور عزیزمان انجام می شود، خواندن آیاتی از قرآن مجید می باشد، در این زمینه چنان چه دانش آموزان بتوانند علاوه بر شنیدن آیات، با مفاهیم متعالی این معجزه الهی آشنا شوند، بی شک به هدف والای نزول وحی رهنمون گشته ایم.

در این راستا، مرکز یادگیری جهت غنی سازی برنامه های صبحگاه مدارس، به بررسی و تفسیر برخی از آیات قرآن پرداخته است. در این قسمت سعی شده، تفسیر به زبان ساده و قابل درک برای دانش آموزان ارائه گردد.

در این مقاله برخی از آیات سوره طه مورد بررسی قرار می گیرد...

آیات 13 تا 37 سوره طه ( صفحه 313) ، مربوطه توسط یکی از دانش آموزان قرائت شود.

شما می توانید برای شنیدن فایل صوتی آیات این صفحه کلیک نمایید.

جهت دریافت فایل صوتی آیات فوق، کلیک کنید.

در همه ی بیست ‌و پنج آیه ی 13 تا 37 سوره ی طه از صفحه ی 313 ، به‌انضمام چهار آیه ی پایانی صفحه ی قبل و نیزآیات صفحات بعد، بخش‌های مهمّی از سرگذشت پرماجَرای موسی(ع) تشریح شده‌که بنای ما، پرداختن به دومین‌ آیه ی این‌صفحه است.

 خدا در آیه ی 14 می‌فرماید: «إنّی أنَا الله، لا إلهَ إلاّ أنَا»؛ «به‌طور یقین، من،آری من، الله هستم‌که جز من معبودی نیست».

«فَاعبُدنی»؛ «پس، مرا عبادت‌کن»؛ «وَ أقِمِ الصَّلاه لِذِکری»؛ «و نماز را برای استقرار یاد من در قلب، به‌پا دار».

در واقع، این ‌آیه مقصود اصلی از تشریع نماز را نشان داده ‌که هدف از آن، «ذکر و یاد خدا و توجّه قلبی به او»ست نه همین ‌اعمال بدنی، از قیام و رکوع و سجودِ خالی از توجّه دل‌ که ما انجام می‌دهیم و غالباً هم نتیجه‌ای نمی‌گیریم و اَحیاناً این‌شبهه نیز در فکرمان پیدا می‌شودکه پس،کجاست‌آن‌آثار نماز با آن‌همه‌عظَمت، در زندگی ما؟! و هیچ، به فکرمان هم نمی‌رسدکه‌آخِر،آن‌کس‌که دستور نماز داده،گفته‌است: «أقِمِ الصَّلاه لِذِکری»؛آن‌نمازی نماز است‌که مولّد ذکر من باشد و یاد مرا در دل‌ها زنده‌کند و نماز‌گزار خود را در حضور من ببیند و مرا حاضر و ناظر بر افکار و اعمال خود بداند.

 «ذکر خدا» هم، تنها، تلفّظ به الفاظ سُبحانَ‌الله و لاإلهَ‌إلاَّالله نیست! «ذکر و یاد»، امری قلبی است نه زبانی! زبان اگر به استخدام قلب درآمد و به تحریک دل، متحرّک شد، «ذکر» است و ارزش دارد؛ وگرنه، جز تَمَوُّج و موج‌ زدنی در هوا، چیز دیگری نخواهد بود! اگر نماز ما، واقعاً «ذکر و یاد خدا» بود و خدا را حاکم در شئون زندگی ما می‌ساخت، اینک، قیافه ی زندگی ما، اعمّ از مادّی و معنوی، دگرگون شده ‌بود و ما، این‌ چنین نبودیم ‌که اکنون هستیم!

در قرآن، چقدر سخن از «یاد خدا» به میان ‌آمده و اصرار بر این دارد که بفهماند ریشه ی اصلی تمام عبادات، «یاد خدا» و مقصود نهایی از آن ها نیز «یاد او»ست. حتّی در آیه ی: إنَّ الصَّلاهَ تَنهی عَنِ الفَحشاءِ وَ المُنکَر، که اثر مهمّ نماز، پاک‌سازی جامعه از پلیدی‌ها بیان شده، پس ازآن می‌فرماید: وَ لَذِکرُ اللهِ أکبَر؛ یعنی، بزرگ‌تر از تمام فواید، این‌که نماز، «یاد خدا» را در دل‌ها احیا می‌کند و نتیجتاً فرمان خدا را حاکم بر تمام شۆون زندگی‌آدمیان می‌گردانَد! فایده ی «یاد خدا» در دل‌ها و حکومت فرمان خدا در شۆون مختلف زندگی نیز، طبق ‌آیه ی شریفه ی:ألا بِذِکرِ اللهِ تَطمَئِنُّ القُلوب، طُمَأنینه وآرامش است.           

این، دنیای امروزِ ماست‌که می‌بینیم بر اثر فراموش‌کردن خدا و افتادن دنبال غیرخدا، هرچه، تقلاّ و تلاش می‌کند، آرامش وآسایش نمی‌یابد! و ترس و وحشت و ناامنی، از همه‌سو، بر او می‌بارد. درحالی‌که‌آفریدگار مهربان، ندا می‌کند: ای راه‌گم‌کردگان، فَاذکُرونی، أذکُرکُم؛ «یاد من»کنید تا من هم یاد شما کنم؛ با من باشید تا من هم با شما باشم.

باد بر تخت سلیمـان رفـت کـژ                  پس سلیمان گفت: بادا، کژ مَغَژ

باد هم‌گفت ای سلیمان‌کژ مرو                  ور روی‌کژ ازکژم خشمین مشو

از ترازو کم کنی من کم کنـم                  تا تو با من روشنی، من روشنـم

یا أیُّهَا الَّذینَ‌آمَنوا، إذا نودِیَ لِلصَّلاهِ مِن یَومِ الجُمُعَه، فَاسعَوا إلی ذِکرِ الله؛ در این ‌آیه هم ملاحظه می‌فرمایید از نماز، تعبیر به: ذِکرُ الله، شده‌است‌که حقیقت نماز، «ذکر خدا و دل به یاد خدا بودن» است.

و عجیب این‌ که: قرآن، تمام همّش، احیای «ذکر و یاد خدا»ست، ولی متَأسّفانه، ما تمام  همّمان، آب و رنگ دادن به ظواهرکار است و افزودن بر تشریفات ظاهر قرآن و نماز و مسجد و منبر و محراب!

و راستی‌که ما، هدف را گم‌کرده‌ایم و لذاست ‌که میان راه، حیران شده‌ایم!

قرآن،اُولُواالألباب را معرّفی می‌کند: إنَّ فی خَلقِ السَّماواتِ وَ الأرض وَ اختِلافِ اللَّیلِ وَ النَّهار لآیاتٍ لاُولِی الألباب؛ به‌یقین درآفرینش‌آسمان‌ها و زمین و رفت وآمد شب و روزآیات و نشانه‌هایی است برای خردمندان؛ اَلَّذینَ یَذکُرونَ الله قِیاماً وَ قُعوداً وَ عَلی جُنوبِهِم؛ آن ها کسانی هستند که خدا را یاد می‌کنند درحالی ‌که ایستاده یا نشسته یا به‌پهلو خوابیده‌اند؛ وَ یَتَفَکَّرونَ فی خَلقِ السَّماواتِ وَ الأرض: رَبَّنا ماخَلَقتَ هذا باطِلا، سُبحانَک، فَقِنا عَذابَ النّار؛ و درآفرینش ‌آسمان‌ها و زمین می‌اندیشند و می‌گویند: منزّهی تو ای پروردگار ما، این‌نظام را به‌باطل نیافریده‌ای، ما را از عذاب‌آتش دور نگه‌دار.

یعنی، اُولُواالألباب، پیوسته، با «یاد خدا» وآخرت زندگی می‌کنند و خود را آماده برای لقای خدا می‌سازند.

امام امیرالمۆمنین(ع) نیز در نهج‌البلاغه ی شریف، سخن از «ذکر و یاد خدا» به میان ‌آورده و فرموده‌ است: إنَّ الله سُبحانَهُ وَ تَعالی، جَعَلَ الذِّکرَ جَلاءً لِلقُلوب، تَسمَعُ بِهِ بَعدَ الوَقرَه، وَ تُبصِرُ بِهِ بَعدَ العَشوَه، وَ تَنقادُ بِهِ بَعدَ المُعانَدَه؛ خداوند، یادش را وسیله‌ای برای جلا و صیقل دل‌ها قرار داده ‌که دل‌ها پس از ناشنوایی، به‌سبب یاد خدا شنوا می‌شوند و پس از نابینایی، بینا و پس از ستیزه‌گری، تسلیم می‌گردند.

حاصل این‌ که: ما، از لحاظ «ذکر و به یاد خدا بودن»، بسیار کسری داریم و از همین ‌جهت است‌ که از اعمال عبادی خویش، آن ‌بهره ی معنوی را که باید ببریم، نمی‌بریم!

---

تهیه: علی هندی - ویراستار: سید علی مرتضوی

نماز های واجب

نمازهای واجب شش تا است :

اول . نماز یومیه

دوم . نماز آیات

سوم . نماز میت

چهارم . نماز طواف واجب خانه کعبه

پنجم . نمازی که بواسطه اجاره و نذر و قسم و عهد واجب میشود

ششم . نماز قضای پدر و مادر که بر پسر بزرگتر واجب است

منبع : رساله توضیح المسائل آیت الله العظمی بروجردی 

فرهنگ سازی تلاوت قرآن در نماز

 چکیده:

 

اهمیت و جایگاه نماز و انس با قرآن در آیات و حیانی و احادیث نبوی و اهل بیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) به تعدد ذکر گردیده است. رسول الله (ص) به تلاوت سور قرآن کریم در رکعتین نمازهای واجب و مستحبی عنایت ویژه ای داشته اند. رویکرد معنادار رسول الله (ص) و ائمه معصومین (ص) به تلاوت سوره های قرآن در نماز و عمومیت بخشی به حفظ سور قرآن و تمرین و تکرار صحیح آن برای تلاوت در نمازهای واجب و مستحبی بدین جهت بوده تا میزان آشنایی و انس اهل نماز با سوره های قرآن را افزایش داده و زمینه بهره برداری آنها را از برکات و خیرات و نورانیت قرآن ارتقاء بخشیده و عروج نورانی نماز آنها را با تلاوت سور قرآن کریم به عالی ترین حد برسانند. در این مقاله گام های اساسی رسول الله (ص) و اهل بیت عصمت و طهارت برای فرهنگ سازی تلاوت قرآن کریم در نماز مطرح گردیده است.

کلید واژه

 

نماز، تلاوت قرآن، فرهنگ سازی تلاوت قرآن در نماز.

آیات الهی نماز در قرآن

 

اهمیت و جایگاه نماز به عنوان یک وظیفه الهی در آیات متعدد قرآن کریم مطرح گردیده است. در ابتدا به آیات نماز در بزرگترین سوره قرآن یعنی سوره بقره پرداخته، سپس به طرح سایر آیات در سور دیگر قرآن با عناوین رابطه نماز و ولایت، نماز و مؤمنان؛ نماز و انبیاء و مخالفان نماز می پردازیم. مجموعاً 52 آیه از آیات الهی قرآن یپرامون نماز می باشد که آنها را به صورت دسته بندی مشخصی به پیشگاه خوانندگان محترم عرضه می داریم و آنگاه نام های نماز در قرآن کریم را مطرح می نماییم.

* الذین یومنون بالغیب و یقیمون الصلوه و مما رزقناهم ینفقون.* (1)

«آن کسانی که به جهان غیب ایمان آرند نماز را به پا می دارند و از هر چه روزیشان کردیم انفاق می کنند.»:

 

* و اقیموا الصلوه و ءاتوا الزکوه و ارکعوا مع الراکعین*(2)

و نماز را به پا دارید و زکات بدهید و با خدا پرستان حق را پرستش کنید.

 

* و استعینوا بالصبر و الصلوه و انها لکبیره الا علی الخاشعین.* (3)

«از خداوند، با صبر و نماز یاری بجویید و صبر و نماز به غیر از خاشعین بر دیگران دشوار است.»

 

* و قولوا للناس حسناً و اقیموا الصلوه و ءآتوا الزکاه* (4)

«به زبان خوش با مردم تکلم کنید و نماز را به پای دارید و زکات مال خود را بدهید.»

 

* واقیموا الصلوه و ءاتوا الزکوه و ماتقدموا للانفسکم من خیر تجدوه عندالله* (5)

«و نماز را به پای دارید و زکات بدهید و بدانید آنچه برای خود پیش می فرستید در نزد خدا خواهید یافت.»

 

* و اذا جعلنا البیت مثابه للناس و امنا و اتخذوا من مقام ابراهیم مصلی و عهدنا الی ابراهیم و اسماعیل ان طهرا بیتی و العاکفین والرکع اسجود* (6)

«و به یاد آر هنگامی که قرار دادیم خانه کعبه را محل امن و دستور داده شد که مقام ابراهیم را جایگاه پرستش خدا قرار دهید و از ابراهیم و فرزندش اسماعیل پیمان گرفتیم که حرم خدا را از هر پلیدی پاکیزه دارید برای اینکه اهل ایمان به طواف و اعتکاف حرم بیایند و در آن نماز و طاعت خدا به جای آرند.»

 

* و اقام الصلوه و ءآتی الزکوه و الموفون بعهدهم اذا عاهدوا* (7) 

چرا طرز نماز خواندن در قرآن نیامده است ؟

قرآن و به عنوان شرح و بیان قرآن به پیامبر صلی الله علیه و آ له وحی گردیده است و لازم نیست تمامی احکامی را که پیامبر صلی الله علیه و آ له بیان می‌کند، همه به عنوان «قرآن» باشد.

---

مسائلی که به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وحی شده است، بر دو گونه است:

بخشی از آن‌ها عبارت است از آیات «قرآن» که به پیامبر وحی شده است. و بخش دیگر، احکام و تعلیماتی است که جدا از قرآن و به عنوان شرح و بیان قرآن به پیامبر صلی الله علیه و آ له وحی گردیده است و لازم نیست تمامی احکامی را که پیامبر صلی الله علیه و آ له بیان می‌کند، همه به عنوان «قرآن» باشد.

از این رو، خداوند متعال در قرآن پیامبر اکرم صلی الله علیه و آ له را مبیِّن و روشنگر قرآن شناسانده و می‌فرماید:

«وَأَنزَلْنَا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ » (نحل، آیه44).

«و بر تو قرآن را نازل کردیم تا بر امت آنچه فرستاده شده بیان کنی باشد که عقل و فکر به کار گیرند»

بنابراین، قرآن و وجود رسول الله صلی الله علیه و آ له مکمّل یکدیگرند؛ چه اینکه با نبود هر یک امر تبلیغ و رسالت کامل نمی‌شود و یکی از حکمت‌های وجود ائمه علیهم السلام بعد از رسول اکرم صلوات الله علیه و آله نیز همین امر است.

یکی از وظایف و مسئولیت‌های پیامبر اکرم صلی الله علیه و آ له تعلیم کتاب و حکمت است معلوم می‌شود که قرآن نیاز به تعلیم دارد و این طور نیست که هر کسی بتواند قرآن را بفهمد و مطالب و احکام آن را درک کند

5نکته و یک نتیجه

نکته 1:

قرآن کریم خود می‌فرماید: هُوَ الَّذِی بَعَثَ فِی الْأُمِّیینَ رَسُولًا مِنْهُمْ یتْلُو عَلَیهِمْ آیاتِهِ وَیزَکِّیهِمْ وَیعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ وَإِنْ کَانُوا مِنْ قَبْلُ لَفِی ضَلَالٍ مُبِینٍ . (جمعه، آیه 2).

و کسی است که در میان جمعیت درس نخوانده رسولی از خودشان برانگیخت که آیاتش را بر آن‌ها می‌خواند و آن‌ها را تزکیه می‌کند و به آنان کتاب (قرآن) و حکمت می‌آموزد هر چند پیش از آن در گمراهی آشکاری بودند!

این آیه می‌گوید یکی از وظایف و مسئولیت‌های پیامبر اکرم صلی الله علیه و آ له تعلیم کتاب و حکمت است معلوم می‌شود که قرآن نیاز به تعلیم دارد و این طور نیست که هر کسی بتواند قرآن را بفهمد و مطالب و احکام آن را درک کند.

قرآن می‌فرماید: وَمَا آتَاکُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاکُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ . (حشر، آیه 7).

آنچه را رسول خدا برای شما آورده بگیرید (و اجرا کنید)، و از آنچه نهی کرده خودداری نمایید؛ و از (مخالفت) خدا بپرهیزید که خداوند کیفرش شدید است!

بنابراین خود قرآن به ما دستور می‌دهد که از اوامر و دستورات پیامبر باید اطاعت کنیم.

خود قرآن به ما دستور اطاعت از پیامبر و اولی الامر (که مصداق بارز و درجه اول آن امامان معصوم است) را داده است. بنابراین آنچه از احکام و دستورات نماز است همان دستوراتی است که خدا به پیامبر داده است و پیامبر برای ما بیان نموده است

نکته 2:

و پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله خود فرمود: «صلوا کما رأیتمونی اصلی» ؛ «نماز بخوانید همان طور که می‌بینید من نماز می‌خوانم» (بحار، ج 82، ص 279)

و همچنین فرمود: « انی تارک فیکم الثقلین کتاب اللّه و عترتی اهل بیتی لن تضلوا ان تمسکتم بها»

من در بین شما دو چیز گران‌بها قرار می‌دهم کتاب خدا و عترتم اهل بیتم که اگر تمسک به این دو کنید هیچ گاه گمراه نمی‌شوید» (بحار، ج 23، ص 147)

و فرمود: «انا مدینه العلم و علی بابها» «که من شهر علمم، علی در آن است» (بحار، ج 40، ص 210، ب 94، ح 4).

بنابراین ما باید احکام دین و علوم و دانش‌های دینی و علوم نبوی را از طریق اهل بیت علیهم السلام دریافت نماییم.

مسائلی که به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وحی شده است، بر دو گونه است: بخشی از آن‌ها عبارت است از آیات «قرآن» که به پیامبر وحی شده است. و بخش دیگر، احکام و تعلیماتی است که جدا از قرآن و به عنوان شرح و بیان قرآن به پیامبر صلی الله علیه و آ له وحی گردیده است و لازم نیست تمامی احکامی را که پیامبر صلی الله علیه و آ له بیان می‌کند، همه به عنوان «قرآن» باشد

نکته 3:

قرآن به ما دستور داده است: یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللَّهَ وَأَطِیعُوا الرَّسُولَ وَأُولِی الْأَمْرِ مِنْکُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِی شَیءٍ فَرُدُّوهُ إِلَی اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ کُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْیوْمِ الْآخِرِ ذَلِکَ خَیرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِیلًا (نساء، آیه 59)

ای کسانی که ایمان آورده‌اید! اطاعت کنید خدا را! و اطاعت کنید پیامبر خدا و اولوالأمر [= اوصیای پیامبر] را! و هرگاه در چیزی نزاع داشتید، آن را به خدا و پیامبر بازگردانید (و از آن‌ها داوری بطلبید) اگر به خدا و روز رستاخیز ایمان دارید! این (کار) برای شما بهتر، و عاقبت و پایانش نیکوتر است.

خود قرآن به ما دستور اطاعت از پیامبر و اولی الامر (که مصداق بارز و درجه اول آن امامان معصوم است) را داده است.

بنابراین آنچه از احکام و دستورات نماز است همان دستوراتی است که خدا به پیامبر داده است و پیامبر برای ما بیان نموده است. و احادیث پیامبر صلوات الله علیه و آله به وسیله اهل بیت آن بزرگوار و اصحاب و تابعین و علاقه مندان و ارادتمندان و دانشمندان حدیث و روایت با تحمل سختی‌ها و دشواری‌ها و با زحمت‌های فراوان محفوظ مانده است. و در این راه سختی‌های فراوان کشیده‌اند و دانش‌هایی را برای درک و فهم و تجزیه و تحلیل و نقد و بررسی احادیث و روایات بنا نهاده و تأسیس نمودند.

قرآن و وجود رسول الله صلی الله علیه و آ له مکمّل یکدیگرند؛ چه اینکه با نبود هر یک امر تبلیغ و رسالت کامل نمی‌شود و یکی از حکمت‌های وجود ائمه علیهم السلام بعد از رسول اکرم صلوات الله علیه و آله نیز همین امر است

نکته 4:

در کتاب شریف وسایل الشیعه که بر اساس جمع آوری و ترتیب احادیث اهل بیت علیهم السلام نوشته شده است و از جوامع روایی ثانوی به حساب می‌آید و مرجع علمی برای فقها و علما و دانشمندان است و برای مباحث علمی و فقهی به آن استناد می‌شود بیش از هفت هزار روایات درباره نماز و خصوصیات و جزئیات آن از طریق اهل بیت پیامبر علیهم السلام نقل نموده است.

و در هر یک از جوامع دیگر، جوامع اولی مثل کافی، فقیه، تهذیب و جوامع ثانوی مانند: بحار ـ وسایل ـ وافی نیز به همین ترتیب مقدار قابل توجهی از روایات درباره نماز و شرح و توضیح آن آمده است.

از جمله در وسایل ج 3 ص 5، (چاپ اسلامیه ـ حدیث شماره 4383) از جوامع اولی (فروع کافی ـ من لایحضره الفقیه و تهذیب) به اضافه کتاب‌های علل الشرایع و معانی الاخبار و تفسیر عیاشی نقل می‌نماید: از زراره نقل شده است که گفت از امام باقر از آنچه از نماز که خدای عز و جل واجب نموده است پرسیدم فرمود: پنج نماز در شب و روز. گفتم آیا خدا آن‌ها را نام برده و در کتابش بیان کرده؟ فرمود: آری، خدای تعالی به پیامبرش فرمود:« أَقِمِ الصَّلاَةَ لِدُلُوکِ الشَّمْسِ إِلَى غَسَقِ اللَّیْلِ »(سوره اسراء، آیه 78) و دلوک شمس موقع زوال آن است و بین دلوک شمس تا نیمه شب چهار نماز است که خدا آن‌ها را نام برده و بیان کرده و بر ایشان وقت قرار داده. و غسق لیل نصف شب است. سپس خدای تبارک و تعالی فرمود: «وَقُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ کَانَ مَشْهُودًا »(سوره اسراء، آیه 78) پس این نماز پنجم است. و خدای تبارک و تعالی فرمود: «وَأَقِمِ الصَّلاَةَ طَرَفَیِ النَّهَارِ »(سوره هود، آیه 114) و دو طرف روز مغرب و صبح است. « وَزُلَفًا مِّنَ اللَّیْلِ »(سوره هود، آیه 114) که نماز عشاء است. و خدای تعالی فرمود: « حَافِظُواْ عَلَى الصَّلَوَاتِ والصَّلاَةِ الْوُسْطَى »(سوره بقره، آیه 238) و صلوة وسطی نماز ظهر است و آن اول نمازی است که رسول خدا صلی الله علیه و آله گذارد و ظهر وسط روز و وسط دو نماز صبح و عصر است. «وَقُومُواْ لِلّهِ قَانِتِینَ » (سوره بقره، آیه 238) و این آیه در روز جمعه نازل شد و رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در سفر بود پس پیامبر صلی الله علیه و آله در نماز قنوت خواند (و دست‌ها را برای قنوت و دعا بالا برد).

نکته 5:

به طور خلاصه با توجه به آیات قرآن کریم انسان مؤمن واقعی کسی است که اهل تهجد و نماز شب و تلاوت قرآن در شب و ذکر و عبادت و سجده و تسبیح به هنگام صبح و شب و... باشد و مقطعی عمل نکند ، بلکه دائماً و در همه حال یاد خدا را فراموش نکند : «عَلَى صَلَاتِهِمْ دَائِمُونَ » (سوره معارج، آیه 23)

به هر حال خوب است روشن شود که این همه آیات قرآن درباره ذکر و تسبیح و تلاوت قرآن و سجده و رکوع و قنوت و طهارت و مواقع خاصی سجده و ذکر و تسبیح و مانند این‌ها را چگونه باید عمل کرد ؟

و اگر اظهار نادانی می‌کنیم و نمی‌دانیم که باید چه کنیم در این صورت است که می‌گویند : «فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّکْرِ إِن کُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ » (نحل، آیه 43 - انبیاء، آیه 7)

با این آیه قرآن که می‌فرماید: «وَمَا کَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنفِرُواْ کَآفَّةً فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن کُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌ لِّیَتَفَقَّهُواْ فِی الدِّینِ وَلِیُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ » (سوره توبه، آیه 122) چه کرده‌ایم؟

آیا از آن‌هایی هستیم که برای تفقه در دین تلاش کرده و فقه دین را یاد گرفته‌ایم!؟ یا از آنانی هستیم که از کلام و گفتار کسانی که علم دین یاد گرفته‌اند بهره‌امند می‌شویم و یا خدایی ناکرده جزء آن دسته افرادی هستیم که خود را عقل کل دانسته و جز خودمان هیچ کس را قبول نداشته و تنها می‌گوییم : هر آنچه عقل من فرمان دهد همان را انجام می‌دهم هستیم!؟

که‌ای کاش جزء دسته‌ی آخر نباشیم چرا که جز ضلالت و نابودی هیچ چیز را برای خود به ارمغان نخواهیم داشت.

منبع: سایت اندیشه اسلامی

آموزش صحیح خوانی نماز

 

منبع: سایت دارالقرآن

آموزش طریقه نماز جمعه (فیلم)

فیلم کامل آموزش طریقه نماز جمعه که کاملا تمام مسائل نماز جمعه از جمله: مستحبات، دو خطبه نماز، شرایط نماز جمعه، وظایف مأمونین در نماز جمعه و… را آموزش میدهد.

دانلود فیلم آموزشی نماز جمعه

دانلود اذان های معروف

آقاتی

انتضار

حرم امام رضا

حزین

رحیم موذن زاده1

رحیم موذن زاده2

رحیم موذن زاده3

طوخی

غلوش

رضائیان

مدینه

منشاوی

عبداالباسط

صبحدل

سلیم موذن زاده

راز نماز در نهج البلاغه

در نمازم خم ابروى تو با یاد آمد    ***     حالتى رفت که محراب به فریاد آمد 

حافظ 
 سخن از راز نماز در نهج البلاغه و رابطه این فریضه بزرگ الهى با على علیه السلام، پیشواى عظیم الشأن ما و گوینده نهج البلاغه است، که یکى از جالب ترین مباحث این کتاب با عظمت را تشکیل مى دهد. نماز، نخستین حکم الهى بود که چند روز پس از بعثت پیغمبر خاتم، حضرت محمد بن عبد اللَّه صلى اللَّه علیه و آله و سلم توسط جبرئیل امین از جانب خداوند صادر گردید و پیغمبر با تعلیم پیک وحى، آن را معمول داشت. بدین گونه که پیک وحى الهى، جبرئیل امین، چند روز بعد از آن که پیغمبر به مقام نبوّت رسید، براى دومین بار بر آن حضرت نازل گردید و آبى از آسمان آورد و طریقه وضو گرفتن و نماز گزاردن و رکوع و سجود را به پیغمبر آموخت. 
بنا بر این، نماز این فریضه بزرگ الهى و عالیترین فرمان خداوند عالم که بهترین حالت یک انسان با ایمان و بنده خدا در پیشگاه الهى است، نوبر احکام اسلام است و از همین جا نیز باید قدر آن را دانست و به اهمیت آن پى برد. 
نکته جالب توجه اینست که پس از پیغمبر، نخستین کسى که از مردان آن را به پا داشت على علیه السلام و آنهم در سن نه سالگى بود که در خانه پیغمبر به سر مى برد و چون پیغمبر وضو گرفت او نیز وضو گرفت و همین که رسول خدا به نماز ایستاد، آن وجود مقدس هم در آن سن و سال، پشت پیغمبر (ص) خدا ایستاد و در پشت سر على علیه السلام هم تنها خدیجه بود که به عنوان اولین زن به نماز ایستاد و باپیغمبر (ص) نماز جماعت گزاردند. و اولین اقامه نماز، هم به جماعت بود، جماعتى این چنین که پیغمبر (ص) در جلو و على پسر بچه نه ساله در پشت سر آن حضرت و خدیجه، همسر پیغمبر در پشت سر على (ع). مى بینید که على علیه السلام سراینده نهج البلاغه، چه رابطه اى با نماز، این دستور عالى آسمانى دارد که شش سال پیش از بلوغ و قبل از همه، آن هم در پشت سر پیغمبر (ص) و براى نخستین بار به عنوان وظیفه دینى که پیغمبر ختمى مرتبت از جانب خداوند مأمور به انجام آن شده است، آن را معمول داشت. پس على علیه السلام نخستین نمازگزار اسلام است 

اعمالم قبوله؟؟؟

نماز پایه دین است اگر مورد قبول واقع شود.سایر عبادت ها هم مقبول میشود،ولی اگر پذیرفته نشد،سایر اعمال نیز پذیرفته نخواهد شد.

بحارالانوار.ج10.ص394

امام صادق علیه السلام فرمود: هر کس می‌خواهد بداند نمازش قبول شده یا نه، بنگرد آیا نمازش او را از فحشا و منکر باز داشته است یا نه؟ به هر مقدار که باز داشته، همان مقدار از نمازش پذیرفته شده است. نماز بى روح تأثیرى در جلوگیرى از گناه ندارد. و این حقیقتى قرآنى است. نمازى که خاصیت بازدارندگى از گناه را نداشته باشد، تنها شکلى از نماز و اسکلتى بى روح است. هر مقدار که نماز روح داشته باشد، تاثیر گذار است. نماز بى روح نوعى نفاق است. نفاق آنست که خشوع اندام، بیش از خشوع دل و درون باشد. هر مقدار از نماز که فاقد روح باشد، به سوى خدا بالا نمی‌رود. آیات و روایات نشان می‌دهد نماز، تنها اعمال و حرکات ظاهرى نیست.

چگونگی نماز میت

میت را باید روبروی نمازگزار طوری قرار دهند که وقتی برای نماز رو به قبله می ایستد، سر میت طرف راست نمازگزار باشد.
این نماز رکوع و سجده وتشهد و سلام ندارد و تنها، پنج تکبیر و چند ذکر و دعاست. بدین ترتیب که نمازگزار با نیت و گفتن "الله اکبر" نماز را شروع می کند.
سپس می گوید:
"اشهدُ ان لا اله الا اللهُ وان محمداً رسول الله"
بعد از آن، تکبیر دوم را می گوید و بعد می خواند:
"اللهم صل علی محمد وال محمد"
وبعد از تکبیر سوم باید بگوید:
"اللهم اغفر للمؤمنین والمؤمنات"
وبعد از تکبیر چهارم می گوید:
"اللهم اغفر لهذا المیت"
وبعد تکبیر پنجم را بگوید و با گفتن تکبیر پنجم، نماز هم تمام می شود.
نماز میت اگر به همین مقدار خوانده شود، کافی است، گرچه بهتر است دعاها وذکرهای مفصل آن خوانده شود.

 

اصول آموزش نماز به کودک و نوجوان

روش‌ها و شیوه‌های آموزش نماز در کودکان و نوجوانان بر اصولی استوار است، که به ذکر مهمترین آنها در این نوشتار پرداخته شده است:
1ـ اصل فطری بودن مسائل دینی.
2ـ اصل اختیاری بودن مسائل دینی.
3ـ اصل تدریجی بودن آموزش مسائل دینی.
4ـ اصل اعتدال و میانه روی در آموزش مسائل دینی
5ـ اصل تکرار و مداومت در آموزش مسائل دینی
6ـ اصل آسانگیری در آموزش مسائل دینی.
7ـ اصل هماهنگی خانه، مدرسه و جامعه (مسجد، رسانه‌ها و…) در آموزش مسائل دینی
اکنون به شرح و بررسی این روش‌ها و شیوه‌ها می پردازیم:
1ـ اصل فطری بودن مسائل دینی
نیاز به پرستش و نیایش، یکی از نیازهای اساسی و عمیق در عمق روان بشر است.
در بررسی تاریخی، این موضوع ثابت شده که پرستش، جزئی از وجود و کشش فطری انسان است. گاهی که میل و روح پرستش از سوی انبیا در مسیر صحیحی قرار گرفته، به خدا پرستی ختم شده است. و گاهی بر اثر جهل، انحراف و لجاجت، موجودات و اشیای گوناگون پرستش شده اند.
طبق نص صریح دین اسلام، برای ما مسلّم و متقن است که میل به پرستش، نیایش، کمال طلبی، حقیقت جویی و… در کودک امری فطری و درونی است. این موضوع را شواهد تاریخی ـ همچون: پرستش بت، خورشید و گاو و ساختن بهترین مکان‌ها برای معابد ـ و آیات و روایات تأیید می‌کند.
خداوند ـ تبارک و تعالی ـ در قرآن مجید می‌فرماید: «فأقم و جهک للدین حنیفاً فطرهَ الله التی فطر الناس علیها لا تبدیل لخلق الله ذلک الدین القیم ولکن اکثر الناس لایعلمون» (روم / 30) (پس روی خود را با گرایش تمام به حق، به سوی این دین کن، با همان سرشتی که خدا مردم را بر آن سرشته است. در آفرینش خدا تغییری نیست. این است همان دین پایدار ولی بیشتر مردم نمی‌دانند).
اگر ملاحظه می‌شود که گروهی از کودکان و نوجوانان نسبت به مسائل دینی رغبت و تمایلی از خود نشان نمی‌دهند، مربوط به عوامل محیطی است که فطرت کودک را از مسیر خودش تحریف کرده است.
متأسفانه، بعضی از والدین به دلیل حساسیت نداشتن و اهمیت ندادن به مسائل دینی، و بعضی به دلیل سخت گیری ها، آموزش‌های غلط و نا آشنایی با سیره و روش معصومان (علیهم السلام) و روش‌های تربیتی، به گونه‌ای با کودک رفتار می‌کنند که آنان نسبت به مسائل دینی بی تفاوت، کم رغبت و حتی متنفر می‌شوند.
با کمال تأسف، باید گفت که بعضی از والدین حساسیت و دقتی را که درباره‌ی امور دنیوی ـ همچون: تغذیه، لباس، مسائل درسی، کلاس کنکور، معلم خصوصی و… ـ فرزندانشان از خود نشان می‌دهند، نسبت به مسائل معنوی و دینی اظهار نمی‌کنند. براستی، این گروه از والدین مصداق کلام نورانی رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلّم ـ می‌باشند که فرمودند: وای بر فرزندان آخر الزمان از دست پدرانشان. گفته شد: یا رسول الله! منظور شما پدران مشرکند؟
فرمودند: خیر، بلکه پدران مؤمنی که واجبات دینی را به فرزندان خود آموزش نمی‌دهند. و اگر آنان خود بخواهند احکام دین را فرا گیرند، ایشان جلوگیری می‌کنند، (و حال آنکه) اگر کالایی به دست بیاورند، از آنان راضی و خوشحال خواهند شد. من از ایشان بیزارم و آنان نیز از من بیزارند» [1]
با توجه به این اصل که خدا جویی امری فطری و درونی است، باید علمای اسلامی و دانشمندان تعلیم و تربیت، به فکر تهیه و تدوین کتاب هایی باشند که شیوه‌های صحیح رشد و پرورش این حس را بر مبنای اصل فطری بودن به والدین آموزش دهند تا آنان متوسل به شیوه‌ها و روش‌های نادرست نشوند.
2ـ اصل اختیاری بودن مسائل دینی
انسان به اقتضای داشتن فطرت الهی، وجود چند بعدی و کرامت وجودی، موجودی مختار است که کرامتش را با اختیار خود می‌تواند کسب کند. در واقع از دیدگاه اسلام، انسان میل‌ها و جاذبه‌های معنوی دارد، که دیگر موجودات آن را ندارند. انسان قادر است که در برابر میل‌های درونی خود ایستادگی کند و فرمان آنها را اجرا نکند، یا به بعضی از آنها پاسخ گوید و بعضی دیگر را کنترل نماید، یا از آنها در جهتی خاص استفاده کند.
 

برپایی نماز

تکبیرة الاحرام  

  "نماز" با گفتن "الله اکبر" آغاز می شود، گفتن "الله اکبر" در آغاز نماز به معنای جدایی از غیر خدا 

و پیوستن به اوست. اعلام بزرگی پروردگار و دوری جستن از تمام قدرتهای دروغین است. با این 

تکبیر به حریم نماز وارد می شویم و برخی کارها بر ما حرام می شود. هنگامی که نماز را شروع 

می کنیم باید متوجه باشیم که چه نمازی را می خوانیم؛ مثلا نماز ظهر است یا عصر و آن را تنها 

برای اطاعت فرمان خداوند بجا آوریم که این همان "نیت" است و از اجزای اصلی نماز به شمار   

می آید. از آغاز تا پایان نماز باید از این کارها که نماز را باطل می کند بپرهیزیم: 

1- خوردن و آشامیدن. 

2- روی از قبله برگرداندن.

 3- سخن گفتن.

 4- خندیدن. 

5- گریستن.

 6- بهم زدن صورت نماز. مثل راه رفتن. 

نماز بر آمدن حاجت

 

امام صادق (علیه السلام ) فرمود :

هر گاه حاجت مهمی داشتی ، روز چهارشنبه ‌،پنجشنبه و جمعه را روزه بگیر و در روز جمعه ، غسل کن و لباس نو بپوش و به بالاترین اطاقهای خود برو ، دو رکعت نماز بگذار، پس دست به آسمان بردار و بگو :

پروردگارا ! به درگاه تو روی آوردم چون می دانم که تو یگانه و بی نیازی و جز تو کسی بر حاجت من توانایی ندارد .